W common law prawo precedensowe jest tworzone w drodze wyroków sądowych. |
Im Common Law wird die Rechtsprechung durch Gerichtsurteile geschaffen. |
Różnią się one od orzeczeń prawa kontynentalnego przede wszystkim tym, że inaczej niż w systemie kontynentalnym stanowią one oficjalnie źródło prawa powszechnie obowiązującego. |
Sie unterscheiden sich von den Gerichtsentscheidungen des kontinentalen Rechts vor allem dadurch, dass sie - anders als im kontinentalen System - offiziell eine Quelle des allgemein geltenden Rechts sind. |
Anglosaski precedens składa się z dwóch elementów: |
Das angelsächsische Präjudiz besteht aus zwei Elementen: |
ratio decidendi – wiążące propozycje rozstrzygnięcia kwestii prawnych |
Ratio Decidendi - verbindliche Vorschläge zur Lösung von Rechtsfragen |
obiter dictum – propozycje rozstrzygnięcia kwestii prawnych niemających kluczowego znaczenia dla sprawy. |
Obiter Dictum - Vorschläge zur Lösung von Rechtsfragen, die für den Fall nicht von ausschlaggebender Bedeutung sind. |
Ratio decidendi stanowi z zasady reguła precedensu, która następnie służy za podstawę prawną przy rozstrzyganiu podobnych przypadków w przyszłości. |
Die Ratio Decidendi ist im Prinzip eine Präjudizregel, die dann als rechtliche Grundlage für die Lösung ähnlicher Fälle in der Zukunft dient. |
Jest ona wiążąca dla sądów niższej instancji oraz dla sądów apelacyjnych, które ją ustanowiły tak długo, dopóki nie zostanie unieważniona. |
Sie ist für die unterinstanzlichen Gerichte und die Appelationsgerichte, die sie aufgestellt haben, so lange gültig, solange sie nicht aufgehoben wird. |
Nie jest natomiast z zasady wiążąca dla Sądów Najwyższych. |
Sie ist jedoch für die Obersten Gerichtshöfe im Prinzip nicht bindend. |
Szczegółowo zasady związania określa zasada stare decisis i różni się ona w szczegółach w zależności od poszczególnych stanów, jak i części Zjednoczonego Królestwa. |
Der Grundsatz des Stare Decisis legt die Bindungsregeln im Detail fest und er unterscheidet sich in den Einzelheiten von Bundesstaat zu Bundesstaat sowie Teilen des Vereinigten Königreichs. |
Z kolei Obiter dicta mimo iż nie posiadają mocy wiążącej stanowią cenną pomoc dla późniejszych sędziów, a w przypadku gdy pochodzą od sądów najwyższej instancji wpływają faktycznie na kształt przyszłego prawa. |
Obiter Dicta hingegen sind, auch wenn sie keine bindende Wirkung haben, eine wertvolle Hilfe für nachfolgende Richter und prägen, wenn sie von den Obersten Gerichtshöfen stammen, tatsächlich die Gestalt des zukünftigen Rechts. |
Precedens nie jest jednak niewzruszalny. |
Ein Präjudiz ist jedoch nicht unumstößlich. |
Po pierwsze reguła precedensu może ulec zestarzeniu w związku ze zmianami zachodzącymi w życiu i moralności społeczeństwa. |
Zunächst einmal kann die Präjudizregel aufgrund von Veränderungen im Leben und in der Moral der Gesellschaft überholt sein. |
Po drugie w przypadku Wielkiej Brytanii istnieje zawsze ryzyko powstania sprzeczności precedensu z prawem Unii Europejskiej. |
Zweitens besteht im Falle Großbritanniens immer die Gefahr, dass ein Präjudiz mit dem Recht der Europäischen Union im Widerspruch steht. |
Ponadto istnieją również instytucje takie jak distinguishing oraz overruling. |
Darüber hinaus gibt es auch Institutionen wie das Distinguishing und das Overruling. |
Overruling oznacza unieważnienie precedensu i może być dokonane tylko przez sąd niezwiązany unieważnianym precedensem. |
Overruling bedeutet die Aufhebung eines Präjudiz und kann nur von einem Gericht vorgenommen werden, das nicht an das aufgehobene Präjudiz gebunden ist. |
Natomiast distinguishing jest możliwe, wtedy gdy sąd orzekający stwierdzi istnienie rozbieżności pomiędzy stanem faktycznym bieżącej sprawy a okolicznościami faktycznymi jakie miały miejsce w sprawie precedensowej. |
Andererseits ist ein Distinguishing möglich, wenn das erkennende Gericht das Bestehen einer Diskrepanz zwischen dem Sachverhalt des aktuellen Falls und den tatsächlichen Umständen des Präzedensfalls feststellt. |