| Atoms, the smallest particles of matter that retain the properties of the matter, are made of protons, electrons, and neutrons. |
Ang mga atom, ang pinakamaliit na partikulo ng matter na nakapagpapanatili ng katangian ng matter, ay gawa sa mga proton, electron, at neutron. |
| Protons have a positive charge, Electrons have a negative charge that cancels the proton's positive charge. |
Ang Proton ay may positibo na karga, habang ang Electron naman ay may negatibo na karga na kinakansela ang positibong karga ng proton. |
| Neutrons are particles that are similar to a proton but have a neutral charge. |
Ang Neutron ay mga partikulo na may similaridad sa Proton pero may neutral na karga. |
| There are no differences between positive and negative charges except that particles with the same charge repel each other and particles with opposite charges attract each other. |
Walang pagkakaiba sa gitna ng pagkakaroon ng positibo at negatibo na karga maliban sa pagkakataboy sa bawat isa sa dalawang partikulo na may magkapareho na karga, at sa atraksyon sa bawat isa sa dalawang partikulo na may magkasalungat na karga. |
| If a solitary positive proton and negative electron are placed near each other they will come together to form a hydrogen atom. |
Kapag ang isang positibo na proton at isang negatibo na electron ay inilapit sa isa't isa, sila ay magsasama at bubuo ng isang hydrogen atom. |
| This repulsion and attraction (force between stationary charged particles) is known as the Electrostatic Force and extends theoretically to infinity, but is diluted as the distance between particles increases. |
Itong pagtataboy at atraksyon (puwersa sa gitna ng nakatigil na particles na may karga) ay kilala bilang Electrostatic na Puwersa at sa teorya ay umaabot sa kawalang-hanggan, pero na-da-dilute habang lumalaki ng lumalaki ang distansya sa gitna ng kada partikulo. |
| When an atom has one or more missing electrons it is left with a positive charge, and when an atom has at least one extra electron it has a negative charge. |
Kapag ang isang atom ay mayoong isa o higit pa na nawawalang electron ito ay magkakaroon ng positibong karga, at kapag naman ang atom ay may kahit isang dagdag na electron ito ay magkakaroon ng negatibo na karga. |
| Having a positive or a negative charge makes an atom an ion. |
Kapag ang isang atom ay mayoong isa o higit pa na nawawalang electron ito iiwanang magkaroon ng positibong karga, at kapag naman ang isang atom ay may isa man lamang dagdag na electron ito ay mayroong negatibo na karga. |
| Atoms only gain and lose protons and neutrons through fusion, fission, and radioactive decay. |
Ang mga atom ay nadadagdagan at nawawalan lamang ng mga proton at neutron sa pamamagitan ng fusion, fission, at radioactive decay. |
| Although atoms are made of many particles and objects are made of many atoms, they behave similarly to charged particles in terms of how they repel and attract. |
Bagaman ang mga atom ay gawa sa madaming partikulo at ang mga bagay ay gawa sa madaming mga atom, sila ay kumikilos katulad ng mga partikulo na may karga sa tuntunin ng kung paano sila nagtataboy at umaakit. |
| In an atom the protons and neutrons combine to form a tightly bound nucleus. |
Sa isang atom ang mga proton at neutron ay nagsasama upang bumuo ng isang mahigpit na nakagapos na nucleus. |
| This nucleus is surrounded by a vast cloud of electrons circling it at a distance but held near the protons by electromagnetic attraction (the electrostatic force discussed earlier). |
Itong nucleus ay napapalibutan ng malawak na ulap ng electrons na umiikot ng may distansya pero pinapanatiling malapit sa mga proton ng electromagnetic na atraksyon (yung electrostatic na puwersa na tinukoy kanikanina). |
| The cloud exists as a series of overlapping shells / bands in which the inner valence bands are filled with electrons and are tightly bound to the atom. |
Umiiral ang ulap bilang isang serye ng mga magkakapatong na shell / band kung saan ang mga panloob na valence na banda ay puno ng mga electron at mahigpit na nakagapos sa atom. |
| The outer conduction bands contain no electrons except those that have accelerated to the conduction bands by gaining energy. |
Ang mga panlabas na banda ng pagpapadaloy ay hindi naglalaman ng mga electron maliban sa mga pinabilis papunta sa mga banda ng pagpapadaloy sa pamamagitan ng pagkakaroon ng enerhiya. |
| With enough energy an electron will escape an atom (compare with the escape velocity of a space rocket). |
Sa sapat na enerhiya ang isang electron ay tatakas sa isang atom (ihambing sa bilis ng pagtakas ng isang space rocket). |
| When an electron in the conduction band decelerates and falls to another conduction band or the valence band a photon is emitted. |
Kapag ang isang electron sa banda ng pagpapadaloy ay nag-decelerate at nahulog sa ibang banda ng pagpapadaloy o sa banda ng valence isang photon ay ibinubuga. |
| This is known as the photoelectric effect. |
Ito ay kilala bilang epektong photoelectric. |
